Để đánh giá một doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả hay không? Cơ sở chỉ số nào để các nhà đầu tư ra quyết định có nên đầu tư vào doanh nghiệp đó và có cái nhìn tổng quát hơn về độ hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp. Chắc hẳn các bạn đều đã nghe đến chỉ số ROA. Vậy ROA là gì? Ý nghĩa và cách xác định chỉ số ROA là như thế nào? Và chỉ số ở mức bao nhiêu là tốt? Dưới đây tôi sẽ giúp các bạn có cái nhìn cơ bản hơn về chỉ số này.
I. ROA là gì?
ROA có tên tiếng anh là Return on Assets là chỉ số đề cập đến tỷ suất sinh lời ròng trên vốn lưu động hay tỷ suất sinh lời trên tài sản. Các nhà đầu tư sẽ dựa vào chỉ số này để biết được doanh nghiệp đó đã bỏ ra bao nhiêu tiền vốn cho hoạt động kinh doanh và đã thu được bao nhiêu tiền lời sau thuế trong kỳ.
Mục đích chính của chỉ số ROA là phản ánh lợi nhuận của doanh nghiệp khi đã đáp ứng hết các nghĩ vụ đối với người cho vay nhà nước.
II. Ý nghĩa của chỉ số ROA
1. Đối với chủ doanh nghiệp
Dựa vào chỉ số ROA chủ doanh nghiệp sẽ biết được đã bỏ ra bao nhiêu vốn đầu tư và thu về lợi nhuận ròng là bao nhiêu. ROA là cơ sở để doanh nghiệp đưa ra những quyết định kinh doanh. Nếu ROA cao, doanh nghiệp sẽ tiếp tục duy trì chiến lược kinh doanh hiện tại, ngược lại nếu thấp doanh nghiệp cần phải điều chỉnh chiến lược kinh doanh.
2. Đối với nhà đầu tư
Nhà đầu tư dựa vào chỉ số ROA để lựa chọn cổ phiếu đầu tư mà họ cho rằng nó đem lại lợi cho mình. ROA của doanh nghiệp nào càng cao so với trong ngành thì sinh lời càng tốt cũng có nghĩa là giá cố phiếu cũng sẽ cao hơn. Doanh nghiệp hoạt động tốt lên hay không thì nhà đầu tư cũng nên so sánh ROA của doanh nghiệp với chính nó trong những năm trước.
3. Đối với ngân hàng
Chỉ số ROA phản ảnh lên tình hình tài chính của doanh nghiệp. Ngân hàng sẽ dựa vào đây để đánh giá tình hình kinh doanh và quyết định có cho doanh nghiệp vay hay không.
III. Cách tính chỉ số ROA
Công thức tính tổng quát:
Trong đó:
+ Lợi nhuận sau thuế (LNST) = Tổng doanh thu – Tổng chi phí – Thuế TNDN.
+ Tổng tài sản là tổng giá trị tài sản của doanh nghiệp tại thời điểm báo cáo, bao gồm: tiền và các khoản tương đương tiền, đầu tư tài chính, các khoản thu, hàng tồn kho, tài sản cố định, bất động sản đầu tư, xây dựng cơ bản dở dang và tài sản khác.
Ví dụ: Tính chỉ số ROA của công ty VINAMILK năm 2021
Bước 1: Xác định chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế
Lợi nhuận sau thuế được lấy trên báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
LNST năm 2021 là 10.632 tỷ đồng.
Bước 2: Xác định chỉ tiêu tổng tài sản bình quân
Tài sản chỉ phản ánh kết quả tại thời điểm 31/12/2021 không phản ánh những thay đổi về tài sản của doanh nghiệp trong cả năm nên để tăng sự chính xác, ta cần tính bình quân giữa tài sản đầu kì và tài sản cuối kì. Tổng tài sản được thể hiện trên bảng cân đối kế toán.
Bước 3: Tính chỉ số ROA
IV. Chỉ số ROA bao nhiêu là tốt?
Khi tính ra được một số thì liệu con số đó là có đủ tốt đủ tin cậy để nhà đầu tư đầu tư vào doanh nghiệp đó không. Điều này tùy thuộc vào 3 yếu tố:
- Lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp đó.
- So sánh ROA với các đối thủ trong ngành.
- So sánh ROA với kết quả trong những năm trước.
Chúng ta sẽ đi tìm hiểu sâu hơn về từng yếu tố:
1. Lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp?
Các ngành khác nhau thì cũng sẽ có cơ cấu về tài sản khác nhau. Ví dụ đối với những ngành công nghiệp nặng như: sắt thép, xi măng thường sẽ có tài sản cố định lớn nên chỉ số ROA sẽ tương đối thấp. Trái lại, chỉ số ROA sẽ cao đối với những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin, hàng tiêu dùng… bởi trong lĩnh vực này không đòi hỏi lượng tài sản cố định quá lớn.
Dưới đây sẽ là bảng so sánh của 3 doanh nghiệp hoạt động trong 3 lĩnh vực khác nhau. Và ở đây chúng ta thấy có sự chênh lệch với nhau rất nhiều ở chỉ số ROA. Chính vì vậy nên chọn những doanh nghiệp hoạt động trong cùng một lĩnh vực để có sự xem xét về chỉ số chính xác hơn.
2. So sánh ROA với đối thủ trong ngành
Nếu các bạn chưa nắm được nhóm ngành hoạt động của doanh nghiệp mà mình muốn đầu tư thì bài viết sẽ giới thiệu cho các bạn một trang web được rất nhiều nhà đầu tư tìm hiểu là web Cafef.vn
Dưới đây là một ví dụ minh họa của Công ty cổ phần Tập đoàn Hòa Phát
Và một số công ty cùng trong ngành
Nếu doanh nghiệp có chỉ số ROA cao hơn so với trung bình ngành thì đó là dấu hiệu tốt cho thấy doanh nghiệp đang quản trị tài sản hiệu quả và ngược lại. Nhưng chỉ so sánh trong ngành thì vẫn chưa đủ để nhà đầu tư quyết định đầu tư vào doanh nghiệp đó. Bởi sẽ có những nhiều doanh nghiệp có chỉ số ROA giảm so với những năm trước nhưng vẫn cao hơn so vói trung bình ngành. Chính vì vậy chúng ta cần phải so sánh thêm chỉ số ROA với kết quả những năm trước đó.
3. So sánh chỉ số ROA với kết quả trong những năm trước.
Việc so sánh với kết quả trong quá khứ sẽ giúp cho bạn biết được doanh nghiệp đó có thực sự đang hoạt động tốt lên hay không. Khi doanh nghiệp có chỉ số ROA tăng trưởng qua từng năm và nó cao hơn so với trung bình ngành. Đây cũng chính là điều mà chủ doanh nghiệp cũng như các nhà đầu tư mong muốn để chọn ra những cổ phiếu tuyệt vời..
V. Tổng kết
Tuy rằng chỉ số ROA đơn giản nhưng trong môi trường đầu tư, ROA được sử dụng rất nhiều. Nếu chỉ dựa vào chỉ số ROA nắm tình hình của doanh nghiệp thì vẫn chưa thực sự đầy đủ. Bạn nên kết hợp với các chỉ số khác để rõ hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Qua bài viết này, hi vọng bạn sẽ hiểu hơn về ROA và có thể vận dụng tốt trong đầu tư của mình.
