Trước khi bạn bắt đầu đầu tư cũng như lựa chọn loại cổ phiếu phù hợp, thì việc tìm hiểu kỹ về các chỉ số chứng khoán là điều hết sức quan trọng. Qua đó, nhà đầu tư có thể nhìn nhận được tình hình thị trường chung và đưa ra những giao dịch sáng suốt hơn. Vậy chỉ số chứng khoán là gì? Có những chỉ số chứng khoán tiêu biểu nào trên thị trường? Hãy cùng Ohmoney tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Chỉ số chứng khoán là gì?
Chỉ số chứng khoán là chỉ số phản ánh mức độ thay đổi giá của một nhóm cổ phiếu cụ thể so với thời kỳ gốc, qua đó thể hiện xu hướng của thị trường.
Ví dụ, chỉ số VN-index biểu thị mức độ thay đổi giá của toàn bộ cổ phiếu được niêm yết trên sàn HSX (HOSE) so với thời điểm gốc (28/7/2000). Vào ngày 12/05/2022, chỉ số VN-index đạt mốc 1.236 điểm, tức giá trị thị trường của toàn bộ cổ phiếu trên sàn HSX đã tăng 1.236 lần so với thời điểm năm 2000.
Tổng hợp các chỉ số chứng khoán nhà đầu tư cần theo dõi thường xuyên
Chỉ số EPS – Thu nhập trên một cổ phiếu
EPS (viết tắt của từ Earning Per Share) được biết là lợi nhuận mà nhà đầu tư thu được trên một cổ phiếu. Đây là chỉ số thể hiện khả năng tạo ra lợi nhuận của doanh nghiệp, thông qua thu nhập mà công ty phân bổ trên mỗi cổ phần đang lưu hành. EPS càng cao thì khả năng hoạt động sinh lời của công ty càng lớn.
Cụ thể, EPS sẽ được tính như sau:
| EPS = (Lợi nhuận sau thuế – Cổ tức ưu đãi) / Số cổ phiếu phổ thông đang lưu hành |
Đặc biệt, chỉ số EPS cũng được xem là một tiêu chí quan trọng để các nhà đầu tư có thể đánh giá và lựa chọn cổ phiếu phù hợp. Chỉ số EPS – Thu nhập trên một cổ phiếu
Chỉ số PE – Hệ số giá trên thu nhập
Chỉ số PE (Price to Earning ratio) được dùng để đánh giá mối quan hệ của giữa giá cổ phiếu trên thị trường (Price) và lãi thu được trên một cổ phiếu (EPS). Cụ thể, chỉ số này cho thấy, để có được một đồng lợi nhuận từ cổ phiếu thì bạn cần phải bỏ ra số tiền là bao nhiêu. Do đó, nếu PE thấp thì có nghĩa là giá cổ phiếu này rẻ và ngược lại.
Công thức tính chỉ số PE sẽ là:
| P/E = Thị giá cổ phiếu (Price)/ Lợi nhuận trên 1 cổ phiếu (EPS) |
Chỉ số PE rất có ích cho nhà đầu tư trong việc định giá cổ phiếu.
Chỉ số PE – Hệ số giá trên thu nhập (Nguồn: Internet)
Chỉ số ROE & ROA – Tỷ số lợi nhuận ròng
ROE (Return on Common Equity): Tỷ số lợi nhuận ròng dựa trên vốn của chủ sở hữu. Chỉ số này thể hiện khả năng sinh lời trên mỗi đồng vốn của cổ đông thường. Thường được nhà đầu tư dùng để so sánh giữa các cổ phiếu cùng ngành và quyết định mua của công ty nào.
Công thức tính:
| ROE = Lợi nhuận sau thuế dành cho cổ đông thường / Vốn cổ phần phổ thông |
ROA (Return on Total Assets): Tỷ số lợi nhuận ròng dựa trên tài sản. Chỉ số thể hiện khả năng sinh lời trên mỗi đồng tài sản của doanh nghiệp. Tài sản được hình thành dựa trên 2 yếu tố là vốn vay và vốn chủ sở hữu. Nếu ROA cao thì có nghĩa là công ty đang có lợi nhuận cao với lượng đầu tư ít.
Công thức tính:
| ROA = Lợi nhuận sau thuế dành cho cổ đông thường / Tổng tài sản |
Chỉ số P/B – Giá/Giá trị sổ sách
Chỉ số P/B (Price to Book ratio) được dùng để so sánh giá hiện tại của cổ phiếu và giá trị ghi sổ của cổ phiếu đó. Nếu giá thị trường của cổ phiếu cao hơn giá ghi sổ, thì sẽ thể hiện công ty này đang có mức thu nhập trên tài sản cao.
Chỉ số chứng khoán này sẽ giúp các nhà đầu tư tìm ra được các loại cổ phiếu có giá thấp nhưng bị thị trường bỏ qua. Chỉ số P/E chỉ phản ánh đúng khi bạn xem xét trên các công ty có vốn hóa cao hoặc công ty tài chính do giá trị tài sản lớn.
Công thức tính:
| P/B = Giá cổ phiếu hiện tại / (Tổng giá trị tài sản – Giá trị tài sản vô hình – Nợ) |
Chỉ số P/B – Giá/Giá trị sổ sách
Chỉ số Beta – Hệ Số Beta
Hệ số Beta được dùng để đo lường mức biến động giá và rủi ro của chứng khoán hoặc một danh mục đầu tư với thị trường. Cụ thể, thị trường sẽ có hệ số cố định là Beta = 1, nếu cổ phiếu có Beta lớn hơn 1 thì sẽ rủi ro cao hơn và ngược lại. Tức là nếu toàn thị trường giảm, cổ phiếu sẽ bị mất giá nhiều hơn. Tuy nhiên, nếu thị trường tăng đều thì cổ phiếu sẽ tăng nhanh hơn, do đó nhiều nhà đầu tư đã chấp nhận mua những cổ phiếu có Beta cao để có lợi nhuận tốt hơn trong tương lai.
Các chỉ số chứng khoán quan trọng khác
Khi đánh giá một cổ phiếu, nhà đầu tư sẽ không chỉ gặp 5 chỉ số trên mà còn sẽ cần đến các chỉ số chứng khoán quan trọng khác như:
- Hệ số thanh khoản: Đo lường khả năng chi trả các khoản nợ ngắn hạn của công ty.
- Chỉ số nợ D/E: Cho biết tài sản công ty hình thành trên nợ hay vốn chủ sở hữu.
- Cổ tức: Một phần lợi nhuận ròng mà công ty chi trả cho các cổ đông, được trả bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu.
- Đáy cổ phiếu: Để biết được các cổ phiếu giảm nhiều nhất (hoặc tăng cùng thị trường) trong một thời điểm nhất định.
Tóm lại, trước khi lựa chọn một cổ phiếu bất kỳ, nhà đầu tư đều phải đánh giá kỹ càng dựa trên các chỉ số chứng khoán trên để tối đa lợi nhuận. Tuy nhiên đối với các nhà đầu tư mới, chưa nhiều kinh nghiệm thì việc phân tích chuyên sâu thông qua các chỉ số vẫn là một vấn đề khó khăn. Vì thế, lựa chọn đầu tư vào quỹ mở sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian tìm hiểu cũng như phân tích thị trường mỗi ngày nhưng vẫn đảm bảo lợi nhuận và tránh rủi ro không mong muốn.
