Thị trường chứng khoán Việt Nam đang có những bước phát triển tích cực, hướng đến một tầm cao mới. Một trong những yếu tố đã góp phần cho sự phát triển vững mạnh đó là sự ra đời của trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam. Nó mang trong mình vai trò cực kỳ quan trọng đó là đảm bảo dòng tiền và tài sản được luân chuyển an toàn, thông suốt trên thị trường. Để hiểu rõ hơn về trung tâm lưu ký chứng khoán, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
I. Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam
Vietnam Securities Depository (VSD) – Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam, được thành lập vào tháng 5 năm 2006. Trung tâm hoạt động theo mô hình công ty TNHH một thành viên và thuộc sở hữu của Nhà nước. Trải qua chặng đường phát triển kéo dài hơn 15 năm, VSD vẫn luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ và sứ mệnh đặc biệt của mình, đó là giúp cho việc thực hiện thanh toán các giao dịch chứng khoán, ngoài ra còn đảm bảo các giao dịch chứng khoán đó được hoàn tất.
Thông tin liên hệ:
- Trụ sở: Số 112 – Đường Hoàng Quốc Việt, P. Cổ Nhuế 1, Q. Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội.
- Hotline: 024 3978 5669
- Email: webmaster@vsd.vn
- Website: https://www.vsd.vn/vi/
II. Quyền và nghĩa vụ của trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam
Điều 45, Luật Chứng khoán 2010 đã quy định về quyền và nghĩa vụ của trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam như sau:
1. Quyền của trung tâm lưu ký chứng khoán
- Ban hành các quy chế về đăng ký, về lưu ký, về bù trừ, cũng như về thanh toán chứng khoán, sau khi đã được sự chấp thuận của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
- Có quyền chấp thuận hủy bỏ tư cách đối với thành viên lưu ký và quyền giám sát về tuân thủ quy định của các thành viên theo như quy chế của VSD;
- Thực hiện cung cấp các dịch vụ như đăng ký, bù trừ, dịch vụ thanh toán chứng khoán và các dịch vụ khác có liên quan.
- Có quyền thu phí theo như quy định của Bộ Tài chính.
2. Nghĩa vụ của trung tâm lưu ký chứng khoán
- Phải luôn tách biệt trong việc quản lý tài sản của VSD và tài sản của nhà đầu tư. Phải bồi thường thiệt hại nếu không thực hiện đúng các nghĩa vụ của mình, mà việc đó gây ra thiệt hại liên quan đến lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.
- Phải luôn hoạt động vì lợi ích của các nhà đầu tư hợp pháp.
- Đảm bảo các cơ sở dữ liệu được bảo vệ an toàn, lưu trữ những chứng từ gốc có liên quan thật kỹ lưỡng.
- Trích lập một quỹ nhằm phòng ngừa rủi ro cho từng nghiệp vụ, thực hiện cung cấp thông tin và tiến hành việc kiểm toán, kế toán, việc thống kê, cũng như các nghĩa vụ tài chính khác.
- VSD phải chịu trách nhiệm trong các hoạt động lưu ký thanh toán của các chi nhánh đã đăng ký thành viên và của trụ sở chính.
III. Chức năng của trung tâm lưu ký chứng khoán
Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) bao gồm 11 chức năng chính. Trong đó có 3 chức năng quan trọng hơn cả, đó là:
- VSD cung cấp các dịch vụ Đăng ký, Lưu ký và dịch vụ Bù trừ và Thanh toán cho các chứng khoán đã niêm yết, dịch vụ đăng ký giao dịch, chứng khoán phái sinh trên SGDCK và chứng khoán của các công ty đại chúng khác; VSD cũng cung cấp các dịch vụ liên quan đến hỗ trợ giao dịch chứng khoán theo quy định của pháp luật.
- Cấp mã chứng khoán (mã chứng khoán đăng ký tại VSD, mã định danh chứng khoán) cho các loại chứng khoán được phát hành tại Việt Nam.
- VSD tổ chức thực hiện quyền của người sở hữu chứng khoán cho tổ chức phát hành là công ty đại chúng và các tổ chức có chứng khoán đã được niêm yết và đăng ký giao dịch trên SGDCK.
IV. Các dịch vụ của trung tâm lưu ký chứng khoán
1. Đăng ký chứng khoán
Việc VSD quản lý và ghi nhận trên hệ thống về thông tin các tổ chức phát hành và chứng khoán của các tổ chức đó, cũng như người sở hữu chứng khoán, được gọi là đăng ký chứng khoán. Chứng khoán của các công ty đại chúng, của các tổ chức khác đã được niêm yết, đều phải được đăng ký giao dịch tại VSD.
Các chứng khoán được phép đăng ký tại VSD gồm có: cổ phiếu (đã được niêm yết), chứng chỉ quỹ và chứng quyền có bảo đảm, các công cụ nợ và trái phiếu Chính phủ,….
2. Lưu ký chứng khoán
Lưu ký chứng khoán là các hoạt động VSD nhận ký gửi, bảo quản an toàn chứng khoán, chuyển giao và ghi nhận sở hữu chứng khoán của nhà đầu tư thông qua hệ thống, nhằm đảo bảo quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.
Các dịch vụ về lưu ký chứng khoán mà VSD cung cấp đó là: ký gửi và rút chứng khoán, chuyển khoản chứng khoán mà không cần qua giao dịch, phong tỏa chứng khoán và giải tỏa chứng khoán.
3. Bù trừ và Thanh toán
Đây là bước cuối cùng để hoàn tất quá trình thực hiện giao dịch. Tất cả dữ liệu liên quan đến kết quả giao dịch chứng khoán sẽ được chuyển về VSD từ Sở giao dịch chứng khoán sau khi phiên giao dịch kết thúc. Lúc này, VSD thực hiện bù trừ và thanh toán tiền cho từng thành viên
4. Các dịch vụ khác
Bên cạnh các dịch vụ chủ yếu đã được làm rõ ở trên, thì trung tâm lưu ký chứng khoán còn cung cấp thêm một số các dịch vụ khác, như:
- Thực hiện quyền
- Bỏ phiếu điện tử
- Cấp mã chứng khoán
- Dịch vụ quỹ
- Cấp mã số giao dịch
- Vay và cho vay chứng khoán
V. Tổng kết
Trên đây là những thông tin liên quan đến quyền, nghĩa vụ, chức năng, cũng như các dịch vụ của trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam VSD. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp ích cho các bạn trong quá trình đầu tư trên thị trường chứng khoán.
